Sadri ALIŞIK Biyografisi
Sinemamızın en uzun soluklu ve de renkli oyuncularından biri olarak öne çıkan Sadri Alışık, 40’lı yıllarda başladığı oyunculuk serüvenini, 90’lı yılların ortalarına dek aralıksız sürdürüp, Türk sinemasının çeşitli dönemlerine tanıklık ederek, saygınlık ve de unutulmazlık erdemleriyle taçlandırılmış bir sanatçıdır. Sadri Alışık’ın serüveni, bir bakıma Yeşilçam’ın serüveniyle koşut gider. Kimi zaman, her birinin farklı özelliği olan dönemler ve bu dönemlerdeki akımlar, modalar, eğilimler onun oyunculuğunu biçimlendirirken, kimi zaman da o, filmlerdeki karakter ve tiplemeleriyle dönemleri etkileyerek, kimi eğilim ve modaların oluşmasına neden olmuştur. Onun filmlerdeki serüveni aslında, Yeşilçam’ın zaman içindeki serüvenine denk düşer. Bu denklik içinde, dönemlerin mi sanatçıları, yoksa sanatçıların mı dönemleri etkilediği bilinmez. Sadri Alışık, tiyatrocular dönemine alternatif olarak ortaya çıkan bağımsız yönetmenlerin oluşturduğu Geçiş Çağı’nın (1938-1950) sinemamıza armağan ettiği oyunculardan biridir. Bir bakıma bu çağın öncü yönetmenlerinden Faruk Kenç’in keşfettiği Sadri Alışık, oyuncu kimliği ile, aynı zamanda Sinemacılar Dönemi’ni (1950-1960) önceleyen, tiyatro kökenli olmayan kimi oyuncuların da prototipi olarak ortaya çıkarak, örneklenen bir oyuncu olma özelliğine sahiptir.
Sadri Alışık’ın her dönemde, dönemin beklentilerine yanıt verircesine, kendisini yinelemekten çok yenileyerek ayakta kalma başarısını göstermesi, oyunculuğunun ve onu taçlandıran renkli ve esnek kişiliğinin bu olgu denk düşüp örtüşmesinden kaynaklanır. Sinemamızda hiçbir oyuncunun onun kadar, farklı karakterleri oynayarak ayakta kalmayı başardığını söylemek pek mümkün değildir. Başrolden, ikinci adamlığa geçiş, ikinci adamlıkta, olumlu ve olumsuz karakterleri kimi zaman seyircinin beklentilerini düş kırıklığına uğratsa da- oynama riskini göze alarak ayakta kalmak, daha önemlisi kendisine duyulan sevgiden hiçbir şey yitirmemek, sanırım sinemamızda yalnızca Sadri Alışık’a özgü bir şey.
Oyunculuğunu, kişiliğini herkese kabul ettirmiş ve Türk Halkı tarafından çok sevilmiştir.05 Nisan 1925 yılında Paşabahçe’de bahçesinde meyve ağaçları bulunan üç katlı ahşap bir evde dünyaya geldi Mehmet Sadrettin Alışık.
Tüm aile büyüklerinin ve kardeşi Nevin'in onu Sadri diye çağırmaları nedeni ile, hayatının geri kalan kısmını da hep Sadri Alışık olarak geçirdi... Zeki ve bir o kadar da yaramaz bir çocuk olan Sadri Alışık otoriter bir baba ve gene otoriter bir anne ile büyüdü... İçinde ki oyuna hasret duygusunun ileride oyuncu olmasına neden olacağını ne o dönemlerin küçük Sadri'si ne de ailesi bilemezlerdi elbet. Namaza duran aile büyüklerini, secdeye varamasınlar diye bellerinde ki kuşaktan kapının koluna bağladığını, bahçedeki civcivleri oltayla balkondan yukarı çektiğini, kedilerin ayaklarının altına yapıştırdığı ceviz kabuklarını ve yaptığı tüm bu yaramazlıkları ileride gülerek anımsayacaktır Sadri Alışık...
Çocukluk yıllarında Naşit Özcan Tiyatrosu'nu seyrettikten sonra başlayan tiyatro aşkı, okul piyeslerinde, Cağaloğlu Halk Evi'nde ve şimdiki adı Sadri Alışık Tiyatrou olan Küçük Sahne'de devam etmiştir. Annesi Saffet Hanım ve Babası Rafet Kaptan'ın oyuncu olmasına karşı olmalarına rağmen, içinde ki bu oyunculuk aşkının sönmesine hiç izin vermemiştir... Ailesi de işin ciddiyetini anlamış ve oğullarına destek olmaya başlamışlardır... Baba Rafet Kaptan'ın Sana bir nasihatım, aynı zamanda da vasiyetim olsun. Artık yeni bir hayata atılıyorsun. Bundan sonra ki yaşamında, işini elinle değil, canınla yap!'' sözünü hayatının geri kalanında hiç ama hiç aklından çıkartmamış ve bunu oyunculuk yaşamında hep amaç edinmiştir...
İlk filmi ''Günahsızlar''ı 1946 yılında çeviren Sadri Alışık şöhret basamaklarını hızla çıkmaya başlamış ve canı kadar sevdiği tiyatrodan Yeşilçam'a adımını atmıştır... 1959 yılında çevrilen '' Yalnızlar Rıhtımı'' adlı filmde 38 yıllık hayat arkadaşı Çolpan İlhan'a aşık olmuş ve aynı sene evlenmişlerdir... Küçük Sahne'deki tiyatro yıllarında çok yakın arkadaşı olan Çolpan İlhan hayatının en büyük aşkı olmuştur... Bu mutlu yuvaya çok zaman geçmeden bir kişi daha eklenir ve Alışık ailesinin oğulları Kerem Alışık dünyaya gelir...
Kerem Alışık ile ilişkisi çok farklı olmuştur baba Sadri Alışık'ın... Kendi deyimiyle ondan kaynaklanan bir hatadır bu... Kendi babasının yaptığı gibi, o da oğlu Kerem'i hep uyurken sevmiştir... Evliliğin ve çocuğun verdiği sorumlulukla işine dört elle sarılmıştır ve ardı arkası kesilmeyen filmler çevirmiştir Sadri Alışık...
Nejat Saydam idaresinde çevrilen ve başrollerini Ayhan Işık ve Belgin Doruk ile paylaştığı ''Küçük Hanımefendi'' serisi ile seyircinin dikkatini çekmiş ve sevgisini kazanmıştır... Ancak hiç şüphesiz ''Turist Ömer'' tiplemesi Sadri Alışık'ın oyunculuk kariyerinin en önemli adımı olmuş ve sanat yaşamında yepyeni kapılar açmıştır... Turist Ömer karakterinin doğuşu Sadri Alışık'ın asker arkadaşı Ahmet Güzelce'nin verdiği eğri selamdan esinlenerek yaratılmış ve rejisör Hulki Saner tarafından da ortaya çıkartılmıştır... 1951 yılında başlayan ve Ayhan Işık'ın vefatına kadar devam eden Sadri-Ayhan dostluğu beraber çevrilen filmlerle de pekişir...
Ayhan Işık'ın başrolünü oynadığı ''Helal Olsun Ali Ağbi'' filmi Turist Ömer serisinin başlangıcıdır... Bu filmde Ayhan Işık'ın Turist Ömer adlı bir arkadaşı vardır ve bu rol Sadri Alışık'a ısmarlama elbise gibi uymuştur. Ona gezmeyi çok sevdiği için arkadaşları Turist adını takmışlardır... ''Turist'' traş olmaz, gri pantolon, ekose gömlek, delik fötr şapka ve ökçesi basık pabuç giyen bir adamdır... Espri yapar, karşısına çıkanları, sözle, nükteyle ''harcar''... Ama ''Turist'' iyilik sever, yaşadığı andan ilerisini düşünmez, çalışmaz, işsizdir, içkiye düşkündür fakat kadın problemi yoktur. Karnı acıkınca doyurmak aklına gelir. Beceriksizdir, bu yüzden de sevimli ve cana yakındır. Hulki Saner "Helal Olsun Ali Ağbi" filminden sonra ''Ayşecik Çıtı Pıtı Kız'' ve ''Ayşecik Cimcime Hanım'' filmlerine de aynı tipi koymuştur... Dolayısıyla Erman-Saner firmasının en fazla iş yapan filmleri de1963'te '' Sadri'li Filmler'' olmuş, 1964'te ''Turist Ömer'' adlı film ortaya çıkmıştır. Bu film Sadri Alışık'a yeni ufuklar açmıştır...
Turist Ömer'den sonra en çok konuşulan ve seyircinin en çok sevdiği karakterlerden biri de ''Ofsayt Osman''olmuştur. Osman Seden'in rejisörlüğünü yaptığı ''Şaka ile Karışık'' filminde ortaya çıkan bu tip çok tutulmuş ve Sadri Alışık'ın en çok iş yapan filmlerinden biri de '' Şaka ile Karışık'' olmuştur... ''Ofsayt Osman'' hayatta hiç gol atamamış, hep ofsayt pozisyonunda kalmış bir adamdır... Beceriksiz fakat çok ama çok iyi kalplidir. Çizgili beyaz gömlek, kahverengi yelek, kışın da ceket giyer. ''Turist Ömer''den farkı, birçok şey yapmak ister ama kaderi ve talihi bırakmaz. Şansı yoktur. Nihayet son serüveninde bir gol atar, yani bir kızın hayatını kurtarır ve mutlu olur. ''Ofsayd Osman'' tipi yerli film seyircisinin çok sevdiği fakir adam tipidir. Fakir, haksever, fedakar ve sevmesini bilen adam... Sadece bunlar yüzünden değil Sadri Alışık'ın oyunculuk yönünden sergilediği başarı dolayısıyla da halkın hafızasına yerleşmiştir... Filmlerin ardı arkası kesilmez. Sadri Alışık herkesin çok sevdiği bir star olmuştur...
1966 yılında çevrilen ve Atıf Yılmaz'ın yönettiği ''Ah Güzel İstanbul'' filmi de Sadri Alışık'ın en önemli filmlerinden biridir. İçki yüzünden herşeyini yitirmiş eski bir İstanbul efendisi ile artist olmak için evini, köydeki sevgilisini terk edip fuhuşa sürüklenen Ayşe'nin hikayesini anlatan bu film SANREMO ''Bodrig Hera'' Güldürü Filmleri Şenliğinde, Gümüş Ağaç Plakasi Özel Ödülü'nü almıştır... Jön ve kötü adam tiplemelerinden sonra komedi ve dram filmlerinde oynayan Sadri Alışık dört dörtlük bir sanatçı olmuştur... Avare filminden sonra sesinin güzelliği keşfedilen sanatçı, 45'lik plaklar doldurmuştur, seyircinin ısrarı ve gazino patronları tarafında Sadri Alışık show dünyasına da adım atmıştır... Turist Ömer tipini sahnede de şarkı söyleyerek ve espri yaparak devam ettirmiş ve halkın ilgi odağı olmuştur... bunun yanı sıra ağırlıklı olarak İstanbul için yazdığı şiirlerinin toplandığı bir kitabı da vardır... Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümünde de okuyan Sadri Alışık çok güzel yağlı boya ve kara kalem tablolara da imza atmıştır... Ayhan Işık ile olan dostluğu, aile yaşantısı ve kişiliği ile her zaman Türk Halkına örnek olmuş gerçek bir sanatçıdır Sadri Alışık...
Sanat yaşamı boyunca aile yaşantısından ve karakterinden asla taviz vermemiş bir çınardır...Türk Sineması'nda bir ekol, bir fenomendir...
1994 yılında son filmi olan Yavuz Özkan’ın yönettiği Yengeç Sepeti filminde oynar ve Altın Portakal En İyi Erkek Oyuncu ödülünü alır…
1995 yılının 18 Mart’ında yetmiş yaşında iken ailesine, sevenlerine, canı kadar sevdiği İstanbul’una ve sinemasına veda eder.
Sadri Alışık’ı onca renkliliği ve zenginliği içinde Türk sinemasının yıldızlar skalasında bir yere oturtup, sığdırabilmek mümkün değil. Belki hepsidir o, belki de hiç biri…
Herkesin kendine özgü bir Sadri Alışık’ı olması da bu yüzdendir zaten…
Sadri ALIŞIK Filmleri
Film | Yıl | |||
---|---|---|---|---|
Yengeç Sepeti | 1994 | |||
Saat Sabahın Dokuzu | 1987 | |||
Şalvar Bank | 1986 | |||
Çapkın Baba | 1986 | |||
Kız Babası | 1986 | |||
Eşşek Oğlum ve Ben | 1986 | |||
Bebek Davası | 1986 | |||
Babasının Oğlu | 1986 | |||
Babamın Namusu | 1986 | |||
Minik Serçe | 1978 | |||
Fırtına | 1977 | |||
Saffet Beni Affet | 1976 | |||
Hamza Dalar Osman Çalar | 1976 | |||
Ben Sana Mecburum | 1976 | |||
Baş Belası | 1976 | |||
Haşhaş | 1975 | |||
Deli Deli Tepeli | 1975 | |||
Ne Hakem | 1974 | |||
Ayyaş | 1974 | |||
Atını Seven Kovboy | 1974 | |||
Turist Ömer Uzay Yolunda | 1973 | |||
Tatlım | 1973 | |||
Dikiz Aynası | 1973 | |||
Dertli | 1973 | |||
Balıkçı Osman | 1973 | |||
Sevgili Hocam | 1972 | |||
Kırk Yalan Memiş | 1972 | |||
Gelinlik Kızlar | 1972 | |||
Aynı Yolun Yolcusu | 1972 | |||
Ay Aman Of | 1972 | |||
Afacan Harika Çocuk | 1972 | |||
Üvey Ana | 1971 | |||
Çılgın Yenge | 1971 | |||
Turist Ömer Boğa Güreşçisi | 1971 | |||
Toto Kralı | 1971 | |||
Tamam Mı Canım | 1971 | |||
Sevdiğim Uşak | 1971 | |||
Kavanoz Dipli Dünya | 1971 | |||
Cımbız Ali / Yırtık Niyazi | 1971 | |||
Ayıpettin Şemsettin | 1971 | |||
Ali Baba ve Kırk Haramiler | 1971 | |||
Afacan Küçük Serseri | 1971 | |||
İşler Karışık | 1970 | |||
İç Güveysi | 1970 | |||
Zalim | 1970 | |||
Turist Ömer Yamyamlar Arasında | 1970 | |||
Tatlı Hayal | 1970 | |||
Talihsiz Baba | 1970 | |||
Fıstık Gibi | 1970 | |||
Fatoş Talihsiz Yavru | 1970 | |||
Erkeklik Öldü mü Abiler | 1970 | |||
Darıldın mı Cicim Bana | 1970 | |||
Arkadaşlık Öldü mü? | 1970 | |||
Ah Müjgan Ah | 1970 | |||
Afacan | 1970 | |||
Yumurcak | 1969 | |||
Turist Ömer Arabistan'da | 1969 | |||
Serseri Kabadayı | 1969 | |||
Muhabbet Kuşu | 1969 | |||
Menekşe Gözler | 1969 | |||
Kaldırım Çiçeği | 1969 | |||
Hancı | 1969 | |||
Damga | 1969 | |||
Ağlama Değmez Hayat | 1969 | |||
Altın Kalple | 1969 | |||
Acı İle Karışık | 1969 | |||
Yara | 1968 | |||
Paydos | 1968 | |||
Kırmızı Fener Sokağı | 1968 | |||
Efkarlı Sosyetede | 1968 | |||
Dertli Gönlüm | 1968 | |||
Benimle Evlenir Misin | 1968 | |||
Agora Meyhanesi | 1968 | |||
Şaşkın Hafiye Killing'e Karşı | 1967 | |||
Yıkılan Gurur | 1967 | |||
Serseriler Kralı | 1967 | |||
Serseri | 1967 | |||
Ringo Kazım | 1967 | |||
Marko Paşa | 1967 | |||
Kız Kolunda Damga Var | 1967 | |||
Hindistan Cevizi | 1967 | |||
Gecekondu Peşinde | 1967 | |||
Bitirimsin Abi | 1967 | |||
Bekar Odası | 1967 | |||
Ağır Suç | 1967 | |||
Akşamcı | 1967 | |||
Şoför Deyip Geçmeyin | 1966 | |||
Turist Ömer Almanya'da | 1966 | |||
Sokak Kızı | 1966 | |||
Seni Bekleyeceğim | 1966 | |||
Sana Layık Değilim | 1966 | |||
Milyonerin Kızı / İntikam Hırs.. | 1966 | |||
Karakolda Ayna Var | 1966 | |||
Kaderin Cilvesi | 1966 | |||
Günahkar Kadın | 1966 | |||
Gariban | 1966 | |||
Efkarlıyım Abiler | 1966 | |||
Boyacı | 1966 | |||
Ah Güzel İstanbul | 1966 | |||
Şaka ile Karışık | 1965 | |||
Üç Kardeşe Bir Gelin | 1965 | |||
Yankesicinin Aşkı (Yankesici K... | 1965 | |||
Turist Ömer Dümenciler Kralı | 1965 | |||
Soytarı | 1965 | |||
Serseri Aşık | 1965 | |||
Pantolon Bankası | 1965 | |||
Nazar Değmez İnşallah | 1965 | |||
Komşunun Tavuğu | 1965 | |||
Kocamın Nişanlısı | 1965 | |||
Hırsız | 1965 | |||
Horoz Nuri | 1965 | |||
Berduş Milyoner | 1965 | |||
Ava Giden Avlanır | 1965 | |||
Adım Çıkmış Sarhoşa | 1965 | |||
Uçurumdaki Kadın | 1964 | |||
Turist Ömer | 1964 | |||
Taşralı Kız | 1964 | |||
Sıkı Dur Geliyorum | 1964 | |||
Sokakların Kanunu | 1964 | |||
Köye Giden Gelin | 1964 | |||
Kelebekler Çift Uçar | 1964 | |||
Hızır Dede | 1964 | |||
Fıstık Gibi Maşallah | 1964 | |||
Erkek Sözü | 1964 | |||
Bomba Gibi Kız | 1964 | |||
Bomba Gibi Kız | 1964 | |||
Beş Şeker Kız | 1964 | |||
Ayşecik Çıtı Pıtı Kız | 1964 | |||
Ayşecik Cimcime Hanım | 1964 | |||
Avare | 1964 | |||
Anadolu Çocuğu | 1964 | |||
Ahtapotun Kolları | 1964 | |||
Afilli Delikanlılar | 1964 | |||
İlk Göz Ağrısı | 1963 | |||
Üç Öfkeli Genç | 1963 | |||
Çalınan Aşk | 1963 | |||
Maceralar Kralı | 1963 | |||
Korkusuz Kabadayı | 1963 | |||
Korkusuz Kabadayı | 1963 | |||
Kendini Arayan Adam | 1963 | |||
Kavgasız Yaşayalım | 1963 | |||
Helal Olsun Ali Abi | 1963 | |||
Geçim Dünyası | 1963 | |||
Dişi Kurt | 1963 | |||
Bize de mi Numara | 1963 | |||
Beyaz Güvercin | 1963 | |||
Arka Sokaklar | 1963 | |||
Aman Kimse Duymasın | 1963 | |||
Acı Aşk | 1963 | |||
Şehirdeki Yabancı | 1962 | |||
Küçük Hanımın Şoförü | 1962 | |||
Küçük Hanımın Kısmeti | 1962 | |||
Hayat Bazen Tatlıdır | 1962 | |||
Fatoş'un Bebekleri | 1962 | |||
Daima Kalbimdesin | 1962 | |||
Bir Gecelik Gelin | 1962 | |||
Beş Kardeştiler | 1962 | |||
Ayşecik Yavru Melek | 1962 | |||
Şahane Kadın | 1961 | |||
Ya Ben Ya O | 1961 | |||
Utanmaz Adam | 1961 | |||
Silahlar Konuşuyor | 1961 | |||
Seviştiğimiz Günler | 1961 | |||
Seni Benden Alamazlar | 1961 | |||
Melekler Şahidimdir | 1961 | |||
Küçük Hanımefendi | 1961 | |||
Külkedisi | 1961 | |||
Hazreti Ömer'in Adaleti | 1961 | |||
Aşkın Saati Gelince | 1961 | |||
Ölüm Peşimizde | 1960 | |||
Vatan ve Namus | 1960 | |||
Gece Kuşu | 1960 | |||
Cumbadan Rumbaya | 1960 | |||
Ayşecik | 1960 | |||
Şeytan Mayası | 1959 | |||
Zümrüt | 1959 | |||
Yalnızlar Rıhtımı | 1959 | |||
Vatan Uğruna / Kıbrıs'ın Belas... | 1959 | |||
Kalpaklılar | 1959 | |||
Hicran Yarası | 1959 | |||
Düşman Yolları Kesti | 1959 | |||
Ben Kahpe Değilim | 1959 | |||
İstanbul Macerası | 1958 | |||
İftira | 1958 | |||
Hayat Cehennemi | 1958 | |||
Duvaklı Göl | 1958 | |||
Bir Şoförün Gizli Defteri | 1958 | |||
Altın Kafes | 1958 | |||
Kahpenin Aşkı | 1957 | |||
Ak Altın | 1957 | |||
Beş Hasta Var | 1956 | |||
Ana Hasreti | 1956 | |||
Sevdiğim Sendin | 1956 | |||
Izdırap Şarkısı | 1955 | |||
Beyaz Şehir | 1955 | |||
Battal Gazi Geliyor | 1955 | |||
Suçlu Benim | 1953 | |||
Soygun | 1953 | |||
Halıcı Kız | 1953 | |||
İki Süngü Arasında | 1952 | |||
Yavuz Sultan Selim Ağlıyor | 1952 | |||
İstanbul Çiçekleri | 1951 | |||
Vatan ve Namık Kemal | 1951 | |||
Tanrı Şahidimdir | 1951 | |||
Kendini Kurtaran Şehir / Şanlı... | 1951 | |||
Hürriyet Şarkısı | 1951 | |||
Allaha Ismarladık | 1951 | |||
İstanbul Geceleri | 1950 | |||
Çakırcalı Mehmet Efe | 1950 | |||
Fato / Ya İstiklal Ya Ölüm | 1949 | |||
Günahsızlar | 1944 |